آشنایی با خواص دارویی زردچوبه و کاربرد آن در مرغداری

[nazmi]

آشنایی با خواص دارویی زردچوبه و کاربرد آن در مرغداری

زردچوبه گياهي است علفي به ارتفاع يك تا يك و نيم متر، این گیاه بومي نواحي گرم، نظير كشورهاي هندوستان، پاكستان، اندونزي، جنوب چين، آفريقا و آمريكاي جنوبي است. زردچوبه در ايران رويش ندارد و از اقلام وارداتی به کشور است. سالانه در حدود 9000 تن به کشور وارد می شود.
قسمت مورد استفاده اين گياه که هم بعنوان ادویه در غذا استفاده می شود و هم کاربرد دارویی دارد ساقه زيرزميني (ریزوم) آن است كه پس از خارج كردن از زمين آنرا تميز كرده و ریشه هاي آنرا جدا مي كنند و در آب جوش قرار داده و خشك مي كنند. زردچوبه طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت گرم و خشک دارد و برای درمان گرفتگی ها و انسداد کبد استفاده می شود.

نام پارسی: زردچوبه نام انگلیسی: Turmeric نام علمی: Curcuma longa

آشنایی و کاردبرد گیاه دارویی زردچوبه در مرغداری

خواص داروئي:
زردچوبه داراي خواص درماني زير است :
اثرات ضد سرطانی : در تحقيقات متعدد نشان داده شده است كه مصرف آن مي تواند موجب مهار رشد سلو لهاي سرطاني شود.
محافظت كبدي :آزمايش هاي حيواني نشان داده شده است كه زردچوبه كبد را در مقابل انواع مواد سمي از جمله موادی مانند آفلاتوكسين محافظت مي كند.
اثر ضدالتهاب: مواد موجود در زردچوبه اثرات ضد التهابي قوي دارند. اثرات ضدالتهابي تجويز خوراكي آن در كوتاه مدت مشابه داروهای ضد التهاب مانند هيدروكورتيزون و فنيل بوتازون است، ولي در طولاني مدت اثرات آن كمتر از اين دو دارو است.
اختلالات گوارشي: در طب سنتي زردچوبه به عنوان يك باد شكن شناخته شده است و مصرف آن با غذا موجب بهبود هضم غذا و كاهش نفخ معده مي شود. همچنين با تاثير در تحريك و توليد صفرا و در نتيجه هضم چربي ها موجب بهبود هضم غذا مي شود. لذا مصرف اين ماده در افراد مبتلا به اختلالات گوارشي مزمن و افرادي كه بعد از مصرف غذا احساس خستگي و يا احساس نفخ می کنند مناسب است.
کاهش کلسترول: تحقیقات نشان داده است تجويز زردچوبه در حیوانات آزمایشگاهی موجب كاهش ميزان كلسترول و تري گليسريد خون شده و از تجمع پلاكتها بر ديواره عروق موش پيشگيري مي كند و در بهبود بيماري عروقي موثر است. احتمال می رود این اثرات در انسان مشاهده شود.
بیماری آلزایمر:مطالعات آزمايشگاهي متعددي به منظور بررسي تاثير زردچوبه در متابوليسم و روند آسيب سلولي در بيماري آلزايمر انجام شده است كه نتايج اين مطالعات حاكي از آن است كه خواص آنتي اكسيداني، ضدالتهابي و تنظيم سيستم ايمني توسط زردچوبه در بهبود فعالیت های بدن و پيشگيري از روند آسيب سلولي در بيماري آلزايمر موثر است.
ورم مفاصل : آسيب هاي التهابي از جمله عوامل ايجاد درد مفاصل هستند. لذا زردچوبه با اثر آنتی اكسيداني و ضد التهابي مي تواند در كاهش درد مفاصل موثر باشد .
ديابت: تاثير زردچوبه بر كاهش سطح گلوكز و عوارض قند خون بالا در مطالعات متعدد گزارش شده است.

طریقه مصرف:

دوز مصرفي
لازم به ذکر است خواص دارویی که در اینجا به آن اشاره شده است در صورتی است که به مقدار توصیه شده در مدت معین و بصورت دم کرده و یا به صورت کپسول مصرف شود. بنا بر این خواص مورد اشاره در مورد زردچوبه ای که در پخت غذا بکار می رود را بطور کامل واقع نمی شود چون مقدار آن در غذا کم است و علاوه بر این در جریان پخت غذا حرارت بالایی هم می بیند.
ميزان مصرف زردچوبه به عنوان دارو تا روزی 3 گرم براي اشخاص بالغ بلامانع می باشد ولي مصرف 8 الي 10 گرم روزانه زردچوبه به مدت 3 ماه جهت پيشگيري سرطان اوليه با دقت و مراقبت بیشتری مصرف می شود. همانطور که اشاره شد این مقدار بصورت دم کرده و یا بصورت کپسول مصرف می شود.

خواص دارویی گیاه زردچوبه - کاربرد زردچوبه درمرغداری
کاربرد گیاه زردچوبه به عنوان دارو

نكات احتیاطی:
از دیدگاه طب ستی زردچوبه برای قلب مضر است و توصیه شده است برای رفع عوارض آن از لیمو ترش و اترج استفاده شود. این گیاه بهتر است در ظروف شیشه ای نگهداری شود و ظروف پلاستیکی برای اینکار مناسب نیستند.

تداخل های دارویی
تجويز زردچوبه همزمان با فلفل سياه موجب افزايش قدرت اثر آن می شود. تجويز همزمان این گیاه با داروهای لواستاتين و آتورواستاتين(داروهای پایین آورنده کلسترول) و همچنين داروهاي كاهنده قند خون و كاهنده فشار خون احتمالاً موجب تشديد اثر آنها می شود.

عوارض جانبی:
زردچوبه يك ماده افزودني به غذاي روزانه انسانها در اكثر جوامع است اما می بایست توجه داشت برای قلب مضر است و بیماران قلبی در مصرف آن بعنوان دارو احتیاط نمایند. تماس با زردچوبه در برخی افراد موجب حساسيت پوستي می شود. همچنین مصرف دوز بالاي اين گياه مخصوصاً در طولاني مدت موجب عوارض گوارشي مي شود. سوزش معده در افرادي كه زردچوبه را براي درمان زخم معده مصرف 3 الي 8 گرم مي كنند، مشاهده شده است. ولي تجويز 5 گرم روزانه این گیاه به مدت 4 ماه به افراد سالم داوطلب به غير از تهوع و اسهال قابل تحمل، هيچ گونه عوارض جانبي كه گزارش نشده است.
مصرف زردچوبه ممكن است موجب تحريك در ترشح و انقباضات كيسه صفرا شود، لذا تجويز آن به افراد مبتلا به سنگ صفرا، يرقان ناشي از انسداد مجاري صفرا و كوليك حاد مجاري صفرا پيشنهاد نمی شود.

کاربردهای درمانی گیاه زردچوبه و فراورده های آن در مرغداری ها:

1- درمان بیماریها و مسمومیت کبدی :
اکثر بیماری های رایج در صنعت مرغداری داخل کشورکه بطور همه گیر جوجه های گوشتی را مبتلا می نمایند، عملکرد کبد را مختل می نمایند،کبد به عنوان اندام تشخیصی بسیار مهمی در جوجه های گوشتی مطرح است.از طرفی به دلیل تشدید متابولیسم در جوجه های گوشتی به منظور افزایش تولید و راندمان، کبد به عنوان مرکز مهم درگیر در متابولیسم و واسطه ی مهم دستگاه گوارش و خون از اهمیت خاصی برخوردار است و هر گونه آسیب یا اختلال در جوجه ها ی گوشتی در نخستین گام روی تغذیه و در نتیجه راندمان تولید جوجه ها تاثیر خواهد داشت.
در یک تحقیق که بر روی جوجه های نژاد آرين که دچار آزردگی کبدی بودند انجام گرفت نشان داده شد که مصرف زردچوبه به میزان 1 گرم به ازاي هر كيلوگرم به مدت دو هفته موجب رشد مطلوب تر جوجه ها شد. و اینموضوع را به تاثير محافظت كنندگي زردچوبه بر بافت كبد مرتبط می دانند. كاربرد زردچوبه در رژيم غذايي جوجه هاي گوشتي با اثرات مطلوب تري در مقابل توكسين ها همراه است كه بيشتر به وجود ماده موثر آنتي اكسيدان آن، يعني كوركومين مربوط است( 5 و6)

2- کاهش استرس گرمایی:
تنش گرمايي يکي از مهمتر ين عوامل کاهش توليدات طيور در مناطق گرم و خشک است و در جوجه هاي گوشتي موجب افزايش تلفات، کاهش مصرف و راندمان خوراک، کاهش رشد، بروز آلکالوز تنفسي و سرکوب سيستم ایمني بدن مي شود در تحقیقات انجام گرفته ثابت شده که مصرف همزمان سلنيوم و زردچوبه سرعت رشد و مصرف خوراک جوجه ها ي گوشتي را بهبود بخشيده و برا ي مقابله با اثرات نامطلوب تنش ها ي گرمايي مفيد است. در این تحقیق ميزان مصرف زردچوبه 10 گرم بر کيلوگرم دان و سلنیوم 3/ میلی گرم بر کیلو گرم در دوره ایجاد تنش گرمايي بود(4).

3- اثرات افزایش رشد:
تحقیقات نشان داده است که اضافه نمودن نیم درصد زردچوبه (5 کیلو در تن) در جوجه های گوشتی در طول دوره 5 هفته موجب افزایش مقدار وزن طیور شده است و این اثر در دو هفته آخر بیشتر بوده است . مصرف این گیاه نه تنها اثر منفی در طعم گوشت نداشته است بلکه بر اساس آزمایشهای تعیین طعم گوشت طعم بهتری را به فرآورده گوشتی داده است(5).

4- اثرات ضد کوکسیدیایی:
تحقیقات نشان داده است که مصرف مقادیر 1 تا 3 در صد زردچوبه اثرات ضد کوکسیدیایی قابل توجهی بدنبال داشته و تعداد تخم انگل ها را در مدفوع جوجه ها کاهش داده است(6).

5- اثرات بر سیستم ایمنی : یکی از اثرات مطرح این گیاه اثرات تقویت سیستم ایمنی در مواجهه با بیماریهای ویروسی است اما تا به حال در مورد طیور به صورت علمی تحقيق نشده است.

طریقه مصرف و میزان مصرف برای طیور:
آسانترین و معمولترین شکل مصرف زرد چوبه مخلوط کردن پودر آن با دان مصرفی طیور است. در موارد خاص از اشکال دم کرده این گیاه و مخلوط با آب می توان بهره گرفت.
پودر : مقدار مصرف پودر آن در طیور برحسب اثر درمانی مورد انتظار متفاوت است. در صورتی که اثرات محرک رشدی را انتظار داشته باشیم از مقادیر 5 کیلو در تن در مدت طولانی استفاده می کنیم اما برای مصارف دیگر درمانی در مدت زمان کوتاه از مقادیر 2 تا چند برابر قابل استفاده است.
دم کرده: در صورتی گه استفاده از دم کرده زرچوبه در مرغداری مقدور باشد 50 گرم پودر زردچوبه را در يک ليتر آب جوش دم کرده اين ميزان براي 100 ليتر آب مصرفي طيور کافي است. درصورتي که مصرف مداوم اين گياه در طول روز مقدور نباشد مي توان مقدار مورد نظر را با غلظت بالاتر در در فواصل مختلف 2 يا 3 بار در روز در اختيار طيور قرار دارد. براي موارد انفرادي 1 تا 5 قطره از محلول اوليه در دهان حيوان چکانده مي شود.

فراورده های دارویی موجود در بازار:
در حال حاضر فراورده دارویی از این گیاه در داخل کشور ساخته نشده است و تنها شکل موجود در بازار آن همان پودر زردچوبه است.

گیاه دارویی زردچوبه و کاربرد آن در مرغداری
فرآورده های دارویی از گیاه زردچوبه موجود در بازار

نتیجه گیری :
در صورتی که قیمت زردچوبه صرفه اقتصادی داشته باشد مصرف طولانی مدت این گیاه با مقادیر 5-10 کیلو در تن بطور همزمان بعنوان محرک رشد و پیشگیری از کوکسیدیوز قابل توصیه است.
در مواردی که کبد در نتیجه مصرف آنتی بیوتیک ها و یا سموم قارچی دچار شده باشد و یا در معرض آسیب باشد استفاده از زردچوبه گزینه بسیار مناسبی است و در کاهش تلفات موثر خواهد بود ضمن اینکه در طول این مدت نیازی به مصرف داروهای ضد کوکسیدیایی نخواهد بود.

منابع مورد استفاده :
1- میر حیدر، ح . معارف گیاهی . دفتر نشر معارف اسلامی. 1375 صفحات 335-334
2- زرگری علی گیاهان دارویی جلد چهارم صفحات556-558
3- حسینی فلاح ، زحمتکش محسن و مسعود حقیقی. مروری بر کاربرد گیاه زردچوبه در طب سنتی و مدرن. سال نهم، شماره 33، زمستان 1388
4-زينلي اعظم، رياسي احمد، كرمانشاهي حسن، فرهنگ فر همايون، ضيايي حجت. اثر سلنيت سديم و پودر زردچوبه بر عملكرد، كيفيت لاشه و متابوليت هاي آنتي اكسيداني خون جوجه هاي گوشتي در شرايط تنش گرمايي. پژوهشهاي علوم دامي دانش كشاورزي جلد 1/19 ره صفحات 9-68 سال 1388
5-جاجونديان رويا، بهاري چهارده پژمان، مقيمي علي. بررسی اثر حفاظتی زردچوبه در مسمومیت کبدی تجربی در جوجه های گوشتی نژاد نژاد آرین و تغییرات آنزیمی حاصله . فيزيولوژي و فارماكولوژي پاييز و زمستان جلد 8 شماره 2 صفحات 169-176 سال 1386.
6- جاجونديان رويا، بهاري چهارده پژمان، فاني علي، مهدوي شهري ناصر، دشتي زاد مجتبي . بررسي هيستوپاتولوژيک تاثير محافظت كنندگي محلول روغني زردچوبه در آسيب حاصل از استامينوفن در جوجه گوشتي .فصلنامه گياهان دارويي، سال پنجم، شماره 18، بهار 1385

[nazmi]

لطفا این پست حذف شود مطالب خیلی سنگین میشد با تشکر