بیماری مارک

[ha_med]

بیماری مارک که جز گروه سیتومگالو ویروسهای وابسته به یاخته می باشند و بیشتر در جوجه مرغها به وجود می آید و در سایر طیور کمتر مشاهده شده
روشهای انتقال :این ویروس بیش از ۴ ماه در محیط به صورت آزاد می تواند باقی بماند. این ویروس از طریق فولیكول های پر انتشار پیدا می كند، جوجه ها ۳ هفته پس از خروج از تخم و از بین رفتن ایمنی مادرزادی از راه تنفس و به وسیله گردو غبار مرغداری مبتلا می شوند. بیماری مارك از طریق تخم به جنین انتقال نمی یابد. این ویروس بسیار واگیر و عفونی بوده و در صورت وجود یك عدد ویروس در گله، دیگر نمی شود جلوی انتقال و پخش بیماری را گرفت. عامل بیماری از سوسك ها، جرب ها و اووسیت آیمریا جدا شده است

زمان بیشتر شیوع :جوجه ها تا ۸ هفتگی به این عفونت بسیار مستعد می باشند. تعدادی از مرغان مبتلا رفته رفته علائم تومور را نیز نشان می دهند. بیشتر پرنده ها در هفته های بین ۲۴ ۱۰ از بین می روند، ولی ممكن است نشانی هایش تا ماهها دیده نشود و در طیوری كه موتور پیشرفته دارند امیدی به نجاتشان نیست

بیماری مارک به دو صورت مشاهده میشود :
1:فرم عصبی :
در این فرم بیشتر اعصاب، به خصوص عصب سیاتیك (عصب اصلی پا) درگیر می شود پرنده نمی تواند سرپا بایستد و در نتیجه فلج شده و حیوان در اثر نخوردن آب و غذا تضعیف می شود. در بیشتر موارد فلجی بسیار سریع رخ می دهد و پرنده هایی كه كالبدگشایی شده اند اعصاب درگیر در آنها به خوبی قابل مشاهده است، به طوریكه اعصاب متورم و باد كرده شده و حالت طبیعی خود را ندارد.
پس از ورود ویروس از راه مخاط تنفس، چشم و گلو در همانجا یك ویرمی اولیه داده و سپس خود را به اعضای لنفاوی(بورس، تیموس) ثانویه رسانده كه ۴ ۳ روز طول می كشد در آنجا ویروس تكثیر داده و تولید آنتی ژن ویروس می كند. ۷ ۶ روز بعد از ابتلا ویروس موجب علایم و تلفات به میزان ۷۰ ۶۰% در گله های غیرواكسینه و ۵% در گله های واكسینه می گردد.در فرم عصبی یا ۱ فلجی زودگذر ۲ آرترواسكلروز دیده می شود.

2: فرم احشایی:
بعضی از طیور به صورت افسرده دیده می شوند و دیگران ممكن است مقداری فلجی داشته باشند. پرندگانی كه ضعیف شده اند رنگ پریده به نظر می رسند و تاج آنها چروكیده و خشك می شود. تومور های خاكستری سفید در تخمدان، كبد، طحال، كلیه، قلب و دیگر ارگان ها دیده می شود. بعضی اوقات كبد و طحال متورم می شوند بدون اینكه توموری در محل وجود داشته باشد.
۳ مارك چشمی كه از دیگر اشكال مختلف بیماری است كه در اثر نفوذ لنفوسیتی در سطح چشم و به ویژه عنبیه ایجاد می شود و به اشكال مختلف كانون های سفید، كاملا سفید، مردمك مضرس و یا فوق العاده ریز دیده می شود.
۴ مارك پوستی: كه فولیكول های ریشه پر به شدت آلوده شده و به صورت دانه ها و ندول های قرمز رنگ در سطح پوست دیده می شود


درمانی هنوز برای این بیماری وجود ندارد

پیشگیری :۱ واكسیناسیون: واكسیناسیون به وسیله واكسن های ویروسی مانند واكسن هرپس ویروسی بوقلمون موسوم به HVTجوجه را در مقابل بیماری مارك محافظت می كند. جوجه های یكروزه در هچری واكسینه می شوند. این واكسن كه تنها در مرغان مادر و تخم گذار مصرف شده و در جوجه های گوشتی مصرف چندانی ندارند.
این واكسن را كه (HVT، T.H.V) به شكل لیوفیلیزه تهیه شده است تنها یكبار و در سن ۱ روزگی كارخانه جوجه كشی به اندازه ۰.۲ سی سی زیر جلد پشت گردن یا عضله ران تزریق می كنند و تا ۷ روزگی هم می شود تزریق كرد.
چون این واكسن بسیار حساس است باید بسیار به دقت استفاده شود و هر جوجه باید به مقدار مشخص از دوز دارو را دریافت كند تا ایمنی را بدست آورد.

2:جدا كردن جوجه های واكسینه در دو هفته اول زندگی این شانس را به این جوجه ها می دهد كه ایمنی شان بالا برود و زمانی كه ایمنی شان بالا رفت آماده مقابله با بیماری مارك می باشند

منبع: کاظم عیدی راهنمای دامپزشکی طیور

ویروس شناسی دامپزشکی