جوجه قناری

[محمدمهدی]

هوالقادر

پيشگفتار
بعداز خروج جوجه ها از تخم مرحله جديد رشد ونمو آنها آغاز مي گردد كه بعداز طي يك دوره 35 روزه كاملا از پدر ومادر خود مستقل مي شوند. شناخت نيازهاي اين دوره آينده وكيفيت زندگي جوجه را تعيين مي كند. عامل محيطي كاملا در اختيار پرورش دهنده است ومي تواند با تصميمات وآگاهي كامل بهترين نتيجه راحاصل نمايد. هدف از اين نوشتار شناخت عوامل محيطي پيرامون جوجه قناري مي باشد.

عوامل محيطي موثر در پرورش جوجه

1- پرورش دهنده قناري ها
اولين ومهترين عامل محيطي كه نقش پرورش جوجه ها را به عهده دارد پرورش دهنده قناري است. چون اوست كه قبل از انعقاد نطفه جوجه مي تواند با فراهم كردن زمينه مناسب و انتخاب جفت هايي مطمئن وسالم آينده موفقي را براي او تامين كند همچنين اوست كه با صبروحوصله وتلاش هدفمند موجب رفاه حال پرنده هاي خود مي شود لذا پيش از هرچيز آگاهي پرورش دهنده تعيين كننده ترين عامل محيطي است.

2- مادر وپدر

وراثت تعيين كننده اعمال ورفتار اكتسابي و همچنين مشخصات فيزيكي در موجودات زنده است پس يك جفت سازگار از هر لحاظ تعيين كننده هستند.
مادر تغذيه كننده اصلي تا حدود 14 روزگي جوجه هاست پس انتخاب يك ماده مطمئن وسالم وهچنين مراقبت از سلامتي او شرط موفقيت است.
يك قناري نر خوش ذات علاوه براينكه در روند نگهداري مادر از جوجه اختلال ايجاد نمي كند بلكه در نگهداري وتغذيه به قناري ماده كمك شاياني مي نمايد.

3- تغذيه

بايك تغذيه مناسب جوجه مي تواند به حداكثر رشد خود برسد واز بيماري ها در امان مي ماند.


4- دما

دماي مناسب براي پرورش جوجه ها ضامن سلامتي ورشد مناسب جوجه هاست.لذا قبل از جفت اندازي بايد مكاني انتخاب گردد كه دماي قابل كنترل داشته باشد. مناسب ترين دما براي اين كار بين 24 تا26 درجه مي باشد ولي بين دماي 21 تا 28 درجه سانتيگراد هم امكان پذير است ولي نوسان نبايد داشته باشد .در دماي ثابت بازدهي به حداكثر خود مي رسد.

5- مكان نگهداري

مكان نگهداري همه خواص تغذيه ودماي مناسب را دارد يعني همان اثر را از خود به جاي مي گذارد. يك مكان مناسب باعث آرامش مادر در تغذيه ونگهداري جوجه ها مي شود .



مشخصات مكان مناسب نگهداري جوجه :

1- قابل كنترل از لحاظ دما وتهويه
2- آرام وبدور از هياهو واسترس وآلودگي
3- مناسب از لحاظ نور


دوره پرورش جوجه

جوجه ها از بدو تولد تا حدود 5هفتگي توسط والدين تغذيه مي شوند . بعداز جدا شدن از والدين تا 50روزگي هم بايد غذاي نرم در اختيارشان باشد علاوه برآن طي چند روز اول جداشدن از پدر ومادر دانه هاي شكسته شده را نيز بايد در اختيار آنها قرار داد.
تغذيه آنها طي اين مدت شامل غذاي نرم ،دانه ، ميوه وسبزيجات تازه و ويتامين هاي مورد نياز است.

- غذاي نرم

اولين ماده غذاي نرم كه غذاي پايه محسوب مي شود تخم مرغ است كه هر پرورش دهنده ممكن است چيزهايي را حسب سيلقه واطلاعات خودش به آن اضاف نمايد.
يكي از رايج ترين تركيبات غذاي نرم تخم مرغ رنده شده + هويج رنده شده آب گرفته است.
بعضي ها با پودر پسته وبادام وشير خشك ، تخم خرفه ، پودر سريا ، آرد سوخاري ، پودر بيسكويت سبوس دار و...آن را غني مي نمايند كه اضاف كردن هر كدام از اينها كاملا سليقه اي است.


ساده ترین شکل مصرف غذای نرم تخم مرغ آب پز شده به همراه کمی دانه خرفه است. چون دانه خرفه خنک است و خاصیت پاک کنندگی وضد اسهال دارد.
نکته : غذای نرم به علت داشتن رطوبت وهمچنین وجود تخم مرغ در آن شدیدا فساد پذیر است به همین علت باید روزی 3مرتبه تعویض گردد. بهتر است در هر وعده به اندازه نیاز گذاشته شود که تا وعده بعدی تمام وبه صورت تازه مصرف شود .

دانه های مصرفی طی مدت پرورش جوجه

علاوه بردانه کتان که دانه اصلی قناری است می توان کتان را به نسبت 6به1 با دانه ارزن یا 6به 1با50درصد ارزن و50 درصد تخم شلغم مخلوط نمود.
دانه مخلوط که شامل دانه های کاهو-خرفه – شاهدانه –گشنیز – کافشه – کلم – کتان سیاه است می تواند روزانه به مقدار کم مورد استفاده جفت جوجه دار قرار گیرد. البته کافشه وشاهدانه باید مقدارشان کم باشد چون كافشه وشاهدانه جزء دانه هاي خيلي چرب وگرم هستند در صورت زياده روي مي توانند باعث بيماري گردند.

میوه وسبزیجات

از هفته دوم می توان مصرف کاهو , هویج وسیب را هم به مقدار خیلی کم شروع نمود زیرا دستگاه گوارش جوجه ها هنوز تکامل نیافته است واستفاده زیاد از سبزیجات ممکن است باعث اسهال وناراحتی های گوارشی در آنها شود. بعداز اين مدت مي توان ميزان مصرف آن را افزايش داد.


ویتامین ها ومواد معدنی

در این دوره به علت رشد ونمو پرها واستخوان ها نیاز به انواع ویتامین ها , اسیدهای آمینه ومواد معدنی مثل کلسیم ,روی وآهن به شدت زیاد است. مقدار زیادی از این نیاز باید از طریق تغذیه مناسب تامین گردد وبرای نتیجه بهتر می توان از مکمل ها ومولتی ویتامین های در دسترس استفاده کرد.
برای تامین کلسیم بدن جفت وجوجه ها می توان از پودر پوسته تخم مرغ (همراه غذای نرم) وکف دریا بهره جست.

بیماری های شایع این دوره

به خاطر مصرف تخم مرغ جوجه ها همواره در معرض بیماری های گوارشی مانند اسهال , سالمونلا , نقطه سیاه و...هستند.لذا رعایت نظافت و کنترل علائم بیماری جزء کارهای روزانه می باشد.
شستن ظرف غذای نرم , استفاده از مواد ضد شپشک در لانه قبل از تخم گذاری ماده , مصرف غذای تازه , جوشاندن تخم مرغ حداقل بیست دقیقه , نظافت کف قفس و تهیه دانه های تمیز وعاری آلودگی از بروز بیماری های جلدی وگوارشی جلوگیر می کند.

علائم بیماری های شایع این دوره

اسهال زرد , سفید ویا سبز رنگ از علائم بیماری هستند به خصوص اسهال سفید وزرد رنگ که نشانگر بیماری گوارشی می باشند.
از علائم وجود مایت وشپشک در لانه می توان به عدم تغذیه جوجه توسط مادر , وجود جانداران ریز وقرمز رنگ روی بدن جوجه ها , بی قراری جفت وتکان دادن بیش از حد پرها وتمیز کردن آنها نام برد.
از علائم بيماري نقطه سياه ،وجود يك نطقه سياه رنگ روي شكم جوجه است.


نكته :

راهكار جوجه كشي در لون دوم

- در لون اول بعد از اينكه جوجه ها به سن 15-17 روزگي مي رسند نر درخواست جفتگيري مي دهد و ممكن است نزاع بين ماده ونر پيش بيايد و اگه هم ماده درخواست بدهد ممكن است به جوجه ها صدمه بزند پس بهتراست چال جديد از روز 15 يا اولين روزي كه جفتگيري دوباره شروع مي شود در قفس قرار بدهيد.

2- راه كار پيشنهادي

وقتي براي ماده لانه جديد گذاشتيد ماده بعد از 3 روز لانه جديد را آماده مي كند راهكار اين است كه 2 لانه هم رنگ داشته باشيد به محض اينكه ماده چال جديد را آماده كرد لانه را برداريد و لانه هم رنگ را بگذاريد دوباره ماده لانه را آماده مي كند لانه آماده شده را نگهداريد تا روز جدا سازي جوجه ها و گذاشتن تخم هاي اصلي قناري در لانه اول .به دليل اينكه جوجه ها ممكن است تا تخم آخر لانه را خراب كنند.
يكي از دلايل خراب شدن تخم هاي سري دوم عدم گود بودن لانه و كثيف بودن آن مي باشد پس بهتر است تخم هاي سري دوم با تخم مصنوعي تعويض شوند تا فضله روي آنها قرار نگيرد.
- روزي كه ماده تخم آخر را گذاشت جوجه ها و نر را به قفس ديگري هدايت كنيد قفس را تميز كنيد و چال سالم را كه كنار گذاشتيد با تخم هاي اصلي پر كنيد و در قفس قرار بدهيد
- فاصله قفس نر و جوجه ها نسبت به ماده مثل طوري باشد كه ماده نر و جوجه ها را ببيند
- نر را تا تولد اولين جوجه سري دوم با جوجه هاي سري اول جدا نگهداري كنيد

پاسخ به چند پرسش

آيا ماده به تنهايي مي تواند جوجه ها را بزرگ كند؟

اين به ماده بستگي دارد ودر اغلب موارد در نژاد رسمي ماده به تنهايي از عهده اين كار برمي آيد ولي نژادهايي مانند جيبر وجيبوس والدين همراه هم كه باشند تغذيه كننده هاي خوبي نيستند.
اگر تصميم به جدا كردن نر داريد بهتر زماني كه مي خواهيد تخم ها را زير پاي ماده بگذاريد همزمان نر را هم جدا كنيد تا اگر ماده به خاطر جداشدن نر چند ساعتي روي تخم ها نخوابيد تخم ها خراب نشوند.
اگر در زمان داشتند جوجه بخواهيد اين كار را انجام دهيد بهتر است چند روز پس از تولد جوجه ها اين كار را بكنيد ونر را نزديك قفس ماده نگهداري كنيد چناچه مشاهده كرديد كه ماده پس از جداشدن نر روي تخم ها نمي خوابد ويا به جوجه ها غذا نمي دهد بايد نر را به قفس ماده برگردانيد.

اگر ماده پس از تولد جوجه ها به آنها غذا نداد چه كار بايد كرد؟

در اين مورد مي توان برگ تازه وجوان كاهو را در اختيار ماده گذاشت وهر از مدتي ماده را از روي جوجه ها بلند كرد تا متوجه حضور آنها شود لذا چنانچه ماده همچنان به جوجه ها غذا نداد دو راه ممكن اين است كه يا جوجه ها را به زير ماده ديگري كه جوجه هاي همسن باين ماده دارد منتقل كرد يا جوجه را تغذيه دستي نمود.
در عين حال اگر كه قناري ماده تازه كار باشد و بار اول تخم گذاري را داشته باشد معمولا اين مورد پيش ميايد. يا اينكه ماده مشكل اعم از بيماري يا درد يا عفونت خاصي داشته باشد.
اين اقدامات به طور خلاصه شامل موارد زير مي شود:
انتقال جوجه ها به زير ماده ديگر
جدا كردن نر به مدت دو تا سه روز و انتقال اون به قفس مجاور.
غذا دادن جوجه توسط شما به مدت 3 تا 5 روز تا زماني كه جوجه بتواند ماده را مجبور به غذا دادن كند.
تشويق قناري ماده با تغذيه متنوع .


در يك فصل چند مرتبه مي توان از قناري ها جوجه گرفت ؟

بهترين حالت اين است با توجه به شرايط آب وهوايي كشورمان از اول دي براي جوجه گيري شروع نمود وبا شروع فصل گرما جفت را جدا كرد .با توجه به اين مدت مي توان تا 4 مرتبه اقدام به جوجه گيري كرد.
همين مقدار هم بايد همراه با يك تغذيه مناسب وشرايط نگهداري ايده آل باشد.جوجه گيري بيش از حد ممكن است باعث پيچيدن تخم در شكم ماده ويا مرگ واو در اثر ضعف شود.


واژگان منتخب :

جوجه - نر- ماده -غذاي نرم - لانه -تخم -دانه


منبع :
انجمن سهره وقناري ايلام

گرد آورنده : محمدمهدي بخشي