جوجه کشی

[Animal Planet]

جوجه کشی

در طبیعت اکثر پرندگان پس از یک دورهٔ تخمک‌گذاری(clutch)، بر روی تخمهای خود خوابیده تا تبدیل به جوجه شوند. اغلب مرغهای خانگی هم این عمل را انجام می‌دهند که به این حالت به اصطلاح کرچی گفته می‌شود.یک مرغدار می‌تواند با گذاشتن تخم مصنوعی در لانه، مرغ را تشویق به کرچ شدن نماید و یا بالعکس، با قرار دادن لانه در ارتفاع و توری سیمی کردن کف لانه از کرچی مرغ ممانعت بعمل آورد. مرغ کرچ تخمگذاری را قطع نموده و بر جوجه کشی (incubation) تمرکز می‌کند (هر دوره clutch معمولا از ۱۲ تخم تشکیل می‌شود). مرغ کرچ بر سر جای خود و بر روی تخمها می‌خوابد و در صورت ایجاد مزاحمت اعتراض خود را با سر و صدا و بلند کردن پرهای خود نشان می‌دهد و تنها بمدت کوتاهی برای خوردن و آشامیدن و همچنین عمل دفع و خاکبازی (dust bathe) از جای خود بر می‌خیزد. در طول دورهٔ جوجه کشی مرغ کرچ دما و رطوبت بستر را ثابت نگه می‌دارد و تخمها را طی دورهٔ اول انکوباسیون بطور مرتب می‌چرخاند تا از چسبیدن جنین به پوسته جلوگیری کند. در پایان دورهٔ جوجه کشی که معمولا ۲۱ روز است، تخمها در صورت بارور بودن، هچ hatch می‌شوند. با شروع انکوباسیون رشد جنین هم آغاز می‌شود و همهٔ تخمها با یک یا حداکثر دو روز اختلاف هچ می‌شوند؛ اگر چه تاریخ گذاشته شدن تخمها تا دو هفته هم با یکدیگر اختلاف داشته باشند. قبل از هچ شدن مرغ می‌تواند صدای جوجه‌ها را در تخم شنیده و با قدقد کردن آنها را تشویق به بیرون آمدن می‌کند. جوجه‌ها با نوک خود سوراخی را جهت تنفس خود در قسمت پهن تخم که معمولا در بالای سر جوجه قرار می‌گیرد، ایجاد می‌کنند. سپس برای چند ساعت استراحت کرده، به جذب زرده (yolk) و بقایای خون پوسته که در پایین تخم است و تا پیش از این برای تنفس جوجه بکار می‌رفت، می‌پردازد. پس از آن به گشاد کردن سوراخ و ایجاد یک در، در قسمت پهن تخم اقدام می‌کند و پس از موفقیت خود را به بیرون می‌غلطاند و در گرمای بستر بدن خیسش خشک می‌شود.
مرغ مادر معمولا به مدت دو روز پس از هچ در لانه می‌ماند و در این مدت جوجه‌ها از زردهٔ جذب شده تغذیه می‌کنند. تخمهایی که بارور نمی‌باشند هچ نشده و مرغ که از جوجه شدن آنها ناامید گشته، لانه را ترک می‌کند. پس از هچ مرغ مادر بشدت مراقب جوجه‌های خود بوده و هر زمان که لازم باشد آنها را گرم می‌کند(مرغ مادر زمان این عمل را با صدای مخصوصی که جوجه‌ها از خود در می‌آورند، متوجه می‌شود). مرغ مادر جوجه‌ها را به سمت آب و غذا هدایت کرده و هنگامی که شیئی خوراکی ببیند، آنها را صدا می‌زند اما بندرت جوجه‌ها را مستقیما تغذیه می‌کند. مرغ مادر به مدت چندین هفته (معمولا ۶ هفته) به مراقبت از جوجه‌ها ادامه داده و سپس به تدریج علاقهٔ خود را از دست داده و شروع به تخمگذاری می‌کند.
مرغهای تخمگذار امروزی بندرت کرچ می‌شوند و در صورت کرچ شدن در نیمهٔ دورهٔ جوجه کشی از روی تخمها بلند می‌شوند. با این وجود چندین نژاد چند منظوره(utility) مانند کوشین، کورنیش و سیلکی (ابریشمی) هستند که بطور مرتب کرچ شده و نه تنها برای جوجه مرغها، بلکه برای سایر گونه‌های پرندگانی که طول دورهٔ جوجه کشی آنها کوتاهتر و یا بلندتر از مرغ است (مانند بلدرچین، قرقاول، غاز، بوقلمون و ...) مادران خوبی هستند. تخم مرغ را می‌توان در زیر پای اردک نیز گذاشت، اما میزان موفقیت آن متغیر است.



جوجه کشی مصنوعی

جوجه کشی را می‌توان بصورت مصنوعی و کاملا موفقیت آمیز نیز انجام داد. تقریبا همهٔ تخمهای بارور تحت شرایط مناسب -۳۷‍/۵ سانتیگراد(۹۹/۵ فارنهایت) و ۵۵٪ رطوبت نسبی (در سه روز آخر برای نرمتر شدن پوسته ۷۰٪)- هچ می‌شوند. طی اولین مرحلهٔ جوجه کشی تخمها را باید بطور منظم (۳ تا ۸ بار در روز) چرخاند. اگر تخمها چرخانده نشوند، جنین به پوسته تخم چسبیده و می‌میرد و یا با نقص عضو هچ می‌شود. بعضی از ماشینهای جوجه کشی (incubator) این عمل را بطور خودکار انجام می‌دهند. عمل چرخاندن از رفتار مرغ که در طول شبانه روز چندین بار بلند شده و تخمها را با نوک خود میچرخاند، تقلید شده‌است. با این حال چرخاندن تخمها در هفتهٔ آخر می‌تواند وضعیت قرار گرفتن درست جوجه در تخم به منظور شکستن پوسته را بر هم بزند.