نشانه هاي كمبود ويتامين E در طيور

[omidlord]

نشانه هاي كمبود ويتامين E در طيور

ويتامين E موثرترين آنتي اكسيدان بيولوژيكي بوده و كمبود آن منجر به تخريب اكسيد اتيو بافتهاي حاوي ليپيد مي شود آثار زيان بار كمبود ويتامين E طي يك دوره 3-4 هفته اي و پس از تخليه كامل ذخاير اين ويتامين از بافتها بروز مي نمايد. علائم كمبود از كاهش بار وري تا ايجادعلائم و نشانه هاي اختصاصي بر اساس سن و جنس متفاوت است .

آثار اختصاصي كمبود ويتامين E كه تحت شرايط تجاري اهميت اقتصادي هستند به شرح زير مي باشند:

خيز زير جلدي

اكسيداسيون لايه هاي ليپيدي غشاهاي سلولي مفروش كننده ديواره مويرگها منجر به دگرگوني ساختار اين سلولها شده و موجب افزايش نفوذ پذيري و نفوذ مايع و اكسودا به بافتها ي زير جلدي مي گردد كه در اغلب موارد اين حالت به صورت تورمي نرم در پشت چينه دان مشاهده مي گردد . جوجه هاي حاصل از مرغهايي كه دچار كمبود ويتامين E هستند در سن دو هفتگي علائم خيز زير جلدي (Exudative Diathesis) را نشان می دهند . در موارد پيشرفته كمبود خونريزي زير جلدي نيز ممكن است مشاهده شود .

انسفالومالاسي :

افزايش محتوي ليپيدي هر اندامي موجب نياز بيشتر به ويتامين E جهت ممانعت از اكسيد اسيون مي شود مقادير فراوان ليپيد در بافت مغزي موجب حساسيت فراوان اين اندام نسبت به كمبود ويتامين E مي گردد . انسفولومالاسي (Encephalameixie) با ايجاد جراحات استجاله اي در مغز در جوجه هاي جوان تا سن 6 هفتگي و دراثر خيز و خونريزي در مخچه مشاهده مي شود . زمان بروز نشانه اي درمانگاهي تحت تاثير سطوح ويتامين E است . كه توسط مرغ مادر به زرده منتقل شده و جهت استفاده جوجه در زمان تفريح در دسترس مي باشد ميزان احتياجات ويتامين E همچنين تحت تاثير اسپدلينولنيك خوراك مي باشد .

دستروفي عضلاني:

استحاله ديستروفيك سلولهاي عضلاني در اثر كمبود ويتامين E اغلب در عضلات سينه وران مشاهده مي گردد . ماكيان در همه سنين نسبت به ديستروفي عضلاني (Muscular Dystrophy) حساس بوده و هنگامي كه عضلات پا مبتلا مي شود به طور مشخصي علائم عدم تعادل را نشان داده و تمايل به راه رفتن نداريد. در موارد شديد كمبود ويتامين E جراحات استحاله اي ممكن است در سنگدان و عضلات قلبي نيز مشاهده گردد . ميزان شدت جراحات همچنين تحت تاثير كمبود اسيدهاي آمينه گوگردي نيز مي باشد .

باروري و قابليت جوجه در آوري :

تخريب اكسيداتيو بافت بيضه و اسپرموها موجب عقيم شدن خروسها مي گردد . در موارد پيشرفته كمبود ويتامين E عقيم شدن خروسها ممكن است به صورت دائمي ادامه يابد قابليت جوجه در آوري در اثر مرگ جنين ها ابتدا در چهارمين روز انكوباسيون ومجدداً در 2-3 روز قبل از تفريح كاهش مي يابد مرگ جنيني گردش خون رخ مي دهد .

توليد تخم مرغ :

كاهش توليد تخم مرغ به طور اوليه در اثر تخريب اكسيداتيو فوليكولهاي تخمدان ايجاد شده و سپس طي 2-3 هفته همزمان با تخليه كامل بافتها از ويتامين E به ميزان وسيعي نمايان مي شود در مرغهاي مادر در اثر كمبود ذخيره ويتامين E در زرده به مخاطره افكنده شده و در نتيجه تكامل جنين و همچنين سرزندگي جوجه هاي حاصل طي اولين هفته زندگي تحت تاثير قرار مي گيرد .

سر زندگي جوجه ها :

طي اولين روزهاي پس از تفريح و تا زمان تكامل كافي دستگاه گوارش جوجه ها قادر به استفاده از ويتامني E خوراك نيستند و احتياجات فيزيولوژيكي ويتامين E طي 4-5 روز اول زندگي مي بايستي از طريق زرده تامين شود . جوجه هاي حاصل از مرغهاي مادر دچار كمبود ويتامين E مقادير ناكافي از اين ويتامين دريافت نموده و در نتيجه نسبت به عوامل استرس زاي فيزيولوژيكي و ايمونولوژيكي بسيار حساس و ضعيفي داشته و دچار تلفات بالايي طي اولين هفته زندگي مي شوند .

علاوه بر اين جوجه ها در صورتي كه با خوراك حاوي مقادير ناكافي مكمل ويتامين E تغذيه شوند . علائم كمبود ويتامين E را نشان خواهند داد .

پاسخ ايمني :

نقش ويتامين E در پاسخ ايمني سلولي همواره بخوبي شناخته شده است كمبود ويتامين E منجر به پاسخ ايمني كمتر از حد معمول مي گردد . تحت شرايط تجاري انقال پادتن مادري و نيز پاسخ به واكسيناسيون نيز ممكن است كمتر از حد مناسب باشد . در موارد شيوع بيماري باعلائم باليني پاسخ ايمني كمتر از حد معمول بوده و پاسخ به مواد دارويي نيز در كمترين ميزان مي باشد و ممكن است مدت زمان بيماري طولاني شود .

هموليز گلبولهاي قرمز :

سطوح ناكافي و يتامين E در بدن گلبولهاي قرمز را نسبت به تخريب اكسيداتيو غشاء سلولي مستعد مي نمايد . اكسيداسيون لايه هاي ليپيدي غشاء سلولي سبب افزايش نفوذ پذيري سلول و نهايتاً ايجاد هموليز (Haemolysis) گلبولهاي قرمز مي شود .

منبع : انجمن دامپزشکان ایران